ویژگیهای یک گوینده خوب از نظر شما چیست؟
این سوال را از ما گویندهها اگر در غالب مطبوعات کنار بگذاریم شنوندههای عادی هم از ما میپرسند.
حداقل یک ویژگی برای گوینده داشتن صدای خوب است و داشتن آن گویندگی است و
توانایی برقراری ارتباط با شنونده و انتقال صحیح پیام است. منظورم از آن گویندگی
بیشتر ذوق گویندگی است و استعداد گویندگی بالاخره چیزی است که به نظرم میآید
درون فرد باید نهفته باشد یعنی نمیشود که فردی ذوق و قابلیت گویندگی نداشته باشد و
بتواند گوینده خوبی باشد.در بین شنوندهها و مردم و در جامعه صدای خوب زیاد داریم
ولی حالا چقدر میتوانند با شنونده ارتباط برقرار کنند یا ذوق گویندگی در رادیو داشته باشند،
باید آن را محک بزنند و در بوته آزمایش بگذارند.
آیا منظورتان از ذوق داشتن قابلیت گویندگی است؟
خوب البته این هم میشود. قابلیتهایی که شامل فاکتورهایی از جمله صدای خوب،
تونالیته خوب و ادای صحیح کلمات هستند و درکنار ذوق گویندگی این قابلیتها باعث میشود
که یک فرد گوینده خوبی باشد. گویندگی تمرین و ممارست میخواهد و از جمله کارهایی است که
با بالا رفتن سابقه کاری و کسب تجربه آدم پختهتر میشود.
همه کارها اینطوری است ولی از آنجایی که در گویندگی هر روز یک درس تازه یاد میگیرید
این مساله بیشتر از حرفههای دیگر به چشم میخورد.
شما پس از 17 سال از بین تجربه و تمرین و ذوق کدام را بیشتر مد نظر قرار میدهید؟
به نظرم همه اینها لازم و ملزوم همدیگر است یعنی نبود هر کدام از این قابلیتها
یا فاکتورها باعث میشود که یک گوینده نتواند گوینده موفقی باشد.
تصورم بر این است که همه این فاکتورها لازم است و به موازات هم وقتی رشد
میکند آن گوینده، گوینده موفقی خواهد شد.
نوع برنامههایی که به عنوان یک گوینده اجرا میکنید متفاوت است.
آیا این تفاوت برنامهها اجرای متفاوت شما را به عنوان یک گوینده میطلبد؟
قاعدتا همینطور است. تقریبا میشود گفت که نوع برنامه مخاطبان را متمایز میکند
یا زمان پخش میطلبد. ما با لحن و تونالیته و اجرای متفاوت برنامه را تقدیم شنوندهها کنیم و
درک آن فضا یکی از شرایطی است که گوینده باید درک کند مثلا اجرای برنامه صبحگاهی
با برنامهای که شب پخش میشود خیلی متفاوت است یا برنامه سحرگاهی با برنامهای
که ظهر تهیه میشود خیلی متفاوت است. این تفاوتها در واقع زیبایی کار ماست.
شما چگونه این تفاوت را ایجاد میکنید؟
خیلی طبیعی است. یعنی فاکتور تجربه که من خدمتتان عرض کردم اینجا
به کمک من میآید و من متوجه میشوم شنوندههای من الان در چه حال و هوایی هستند
یا فضای الان چگونه فضایی است و من با درک آن فضا سعی میکنم آن را در اجرایم لحاظ کنم.
به نظرتان استفاده از قابلیت صدا و اینکه ممکن است یک گوینده به تبع گویندگی
در برنامههای متفاوت اجرای متفاوتی هم داشته باشد چگونه اتفاق میافتد؟
در بین وسایل ارتباط جمعی رادیو اهمیت ویژهای دارد و به خاطر ویژگیهایی که دارد
یعنی هم فوریتی که در انتقال پیام دارد و هم سهولتی که مخاطب برای دریافت پیام دارد.
اینها رادیو را از دیگر وسایل ارتباط جمعی متمایز میکند و در عین حال تصور من این است که
ابزاری که در رادیو وجود دارد خیلی محدودتر از دیگر وسایل ارتباط جمعی است و به نظرم میآید
که رادیو به خاطر قابلیتهایی که در آن وجود دارد متمایز شده است. ابزار ما گویندهها
در رادیو فقط لحن و صدا و سرودها و افکتها است و من با تمام انرژی و تمرکزی که دارم
باید پیام را خیلی سریع، صحیح و بینقص به مخاطبم انتقال دهم و این یک سری ذوقها
و نوآوریهایی را میطلبد که من با استفاده از آنها و تکیه بر آنها مخاطبم را به برنامه جلب میکنم.
ما نمیخواهیم با همه امکاناتی که داریم و قابلیتهایی که رادیو دارد برنامهای داشته باشیم
که شنونده نداشته باشد. ما دلمان میخواهد و افتخارمان هم این است
که بیشترین شنوندهها را برای برنامهها داشته باشیم پس بیشترین انرژی و تمرکز را برای
برنامههای رادیویی میگذاریم. در رادیو به دلیل این که تنها ابزارمان صداست باید ذهن شنونده را
به خودمان معطوف کنیم. به نظرم میآید که این قدرت بیشتری را برای برنامهسازهای رادیویی میطلبد
و باعث میشود که خلاقتر در انتقال پیامهایشان کار کنند.
در رادیو دو فاکتور اصلی ساختار برنامه و موضوعی که برای برنامه انتخاب میشود
در جذب مخاطب خیلی موثر است. ما این دو فاکتور را داریم و خلاقیت و نوآوری
زیادی هم داریم که باید از آن برای جذب مخاطب استفاده کنیم.
آیا شما نریشن هم کار کردهاید؟
بله خیلی زیاد، خوشبختانه من چون سال 74 در گویندگی فیلمهای مستند
در جشنواره صدا و سیمای مراکز شهرستانها رتبه اول را گرفتم و این نقطه عطفی شد
برای فعالیتهای من در این رشته یعنی فعالیتهایم را در کنار رادیو روی گویندگی
متن فیلم متمرکز کردم و خوشبختانه این کار را خیلی دوست دارم و زنده کردن تصویر
به همراهی گویندگی متن خیلی برایم جذاب و دلچسب است و یکی از فعالیتهای عمده من
گویندگی متن فیلم است و عرض میکنم که یکی از مشوقهای من همان جایزهای بود که سال 74 بردم.
به نظرتان خواندن نریشن با گویندگی رادیو متفاوت است؟
به نظر من خیلی متفاوت است به دلیل این که شما وقتی گویندگی متن فیلم مستند
انجام میدهید در واقع پلان به پلان تصویر را زنده میکنید در صورتی که در رادیو کلام
به کلام و واژه به واژه مخاطب را به خودت نزدیک میکنی. من فکر میکنم اصلا با هم قابل قیاس نیستند.
رادیو فضایی است که مردم را تحت تاثیر خودش قرار میدهد. مردم از هر گوشه دنیا که باشند،
هر جایی از کشورشان باشند یا در هر منطقهای که باشند میآیند با هم و در کنار هم
و در یک واحد مشترک ارتباط جمعی قرار میگیرند و این باعث میشود که ما راحتتر بتوانیم
مردم را تحت تاثیر و در یک فضای صمیمانه قرار دهیم و ایجاد این فضا با دیگر فعالیتهای
رسانه متمایز است و فکر میکنم یکی از شیرینترین و دوستداشتنیترین مشاغل کار کردن در رادیو است.
با توجه به سابقه فعالیت شما در مرکز اصفهان به نظرتان فعالیت
در شهرستان چه تاثیری روی کار شما داشته است؟
همکارانی که تجربه کار در مراکز شهرستانها را دارند خوب میدانند که یک کارمند
رادیو در شهرستان همه رشتهها را امتحان میکند. من سال 76 با برنامه جاودانهها
که گوینده و تهیهکننده بودم در جشنواره مراکز شهرستانها در آبادان شرکت کردم و اول شدم.
منظورم از گفتن این مطلب این بود که من در مرکز اصفهان هم تهیه داشتم
و هم گزارشگری میکردم و هم گوینده بودم و هم متن برنامههای خودم را مینوشتم.
در شهرستان به دلیل کمبود نیرو همه بچههای رادیو تقریبا روی همه کارها و اکثر فعالیتها
مسلط هستند و این تجربیات باعث شد که من در فضای خیلی بزرگتری مثل تهران که
قرار بگیرم نسبت به همه رشتهها اطلاعات نسبی داشته باشم و در اجرای برنامه به کمکم بیاید.
و این اهمیت تجربه را نشان میدهد؟
تجربه در کار رادیو بسیار بسیار مهم و ارزشمند است و یکی از دلایلی که پیشکسوتان
باید همیشه نور چشم ما باشند این است که آنها تجربیاتی دارند که به دست آوردنش
خیلی سخت است و به قیمت هر روز رفت و آمد در رادیو و گذشت سالهای سال تمام میشود
و ما باید از تجربیات آنها استفاده کنیم. به معنای واقعی کلمه میگویم که
هر روز کار در رادیو یک درس تازه و جدید برای بچههای رادیو دارد.
گویندگی رادیو چه چیزی را برای لاله اکبری به ارمغان آورده است؟
سالهای خیلی خوبی از زندگیام را در رادیو صرف کردم. به نظر من گویندگی بزرگترین
چیزی که برایم داشته محبت مردم، دوستی با مردم کشورم و آشنایی بیشتر با فرهنگ مردم
کشورم است و این بزرگترین نعمتی است که رادیو برایم به ارمغان آورده است.
منبع :جام جم آنلاین